Του ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ Σε γενναίες συμφωνίες με μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες προκειμένου να εξοφληθούν δάνεια με διαγραφή σημαντικού μέρους της οφειλής, προχωρούν σύμφωνα με πληροφορίες οι τράπεζες. Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι τράπεζες βλέπουν θετικά την επέκταση του μέτρου και στις άλλες κατηγορίες δανείων, με έμφαση στα καταναλωτικά, όπου παρατηρείται το μεγαλύτερο ποσοστό καθυστερήσεων. Στόχος της "επιχείρησης" η οποία έχει τεθεί ήδη σε εφαρμογή από μεγάλη ιδιωτική τράπεζα (και σύντομα αναμένεται να ακολουθήσουν οι υπόλοιπες) είναι η συγκράτηση των ραγδαίως αυξανόμενων επισφαλειών.
Το μέτρο απευθύνεται σε επιχειρήσεις που δυσκολεύονται λόγω της κρίσης να καλυψουν τις υποχρεώσεις τους. Στις εν λόγω επιχειρήσεις δίνεται η δυνατότητα να αποπληρώσουν πλήρως το δάνειό τους με την περικοπή ποσοστού επί του χρεωστούμενου κεφαλαίου, το οποίο θα μπορεί να κυμαίνεται από 20% για επιχειρηματίες που έχουν κάποια δυνατότητα αποπληρωμής, έως 60% για ακραίες περιπτώσεις που ο οφειλέτης, του οποίου έχει κλείσει η επιχείρηση, είναι άνεργος και δεν έχει σημαντικό περιουσιακό στοιχείο πέραν της πρώτης κατοικίας του.
Σε κάθε περίπτωση η αξιολόγηση θα γίνεται από την τράπεζα βάσει της βαθμολόγησης κινδύνου που έχει κάνει για τον οφειλέτη. Για παράδειγμα επιχειρηματικό δάνειο με οφειλή 200 χιλ. ευρώ, μπορεί να αποπληρωθεί με έκπτωση 30% (να πληρώσει εφάπαξ 140 χιλ. ευρώ) εφόσον ο οφειλέτης αποδείξει ότι η δραστηριότητά του δεν αποδίδει λόγω της ύφεσης και ο ίδιος έχει τη δυνατότητα να το κάνει εκποιώντας κάποιο περιουσιακό του στοιχείο.
Με αυτόν τον τρόπο μειώνουν τον πιστωτικό κίνδυνο από επιχειρηματικούς τομείς που έχει πλήξει καίρια η οικονομική κρίση και ταυτόχρονα βάζουν στα ταμεία τους πολύτιμη ρευστότητα. Να σημειωθεί ότι η διαγραφή μικρού μέρους της οφειλής (10-15%) εφαρμοζόταν ήδη σιωπηρά από αρκετές τράπεζες.
Η τάση ενίσχυσης των διαγραφών δανείων, οι οποίες πέρυσι στο δεκάμηνο είχαν ξεπεράσει το 1,14 δισ. ευρώ (τα 345 εκατ. ήταν επιχειρηματικά), αναμένεται να διατηρηθεί καθ' όλη τη διάρκεια του 2011. Οι τράπεζες στρέφονται όλο και περισσότερο σ' αυτή τη λύση προκειμένου να απεικονίζουν ακριβέστερα στοιχεία του ισολογισμού τους, αλλά και να απασχολούν λιγότερα εποπτικά κεφάλαια έναντι προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις.
Πελατοκεντρική προσέγγιση
Η πολιτική των διαγραφών εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η πελατοκεντρική προσέγγιση που έχει κάθε τράπεζα, το χαρτοφυλάκιο των καθυστερούμενων δανείων και η διάρκεια της καθυστέρησης. Σε κάθε περίπτωση οι διαγραφές αφορούν περιπτώσεις δανείων, που έχουν διογκωθεί υπέρογκα από τους τόκους και οι οφειλέτες δεν επιδεικνύουν διάθεση να ανταποκριθούν έστω και με μικρές καταβολές, σε σποραδικά διαστήματα. Η τράπεζα στην περίπτωση αυτή επιδιώκει να εισπράξει ένα έστω μικρό μέρος, προκειμένου να περιορίσει τις απώλειες, που συνεπάγεται η ολοσχερής διαγραφή των απαιτήσεων αυτών από το χαρτοφυλάκιό της.
Η διαδικασία της απόφασης για να οδηγηθεί ένα δάνειο (ή μέρος του) σε διαγραφή επαφίεται αποκλειστικά στην πολιτική της εκάστοτε τράπεζας. Άλλη είναι η αντιμετώπιση όταν υπάρχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις και άλλη όταν δεν υπάρχουν υποθήκες. Τότε συνήθως το δάνειο καταλήγει ευκολότερα σε διαγραφή.
Φτάνουν τα 4 δισ. οι ρυθμίσεις δανείων
Να σημειωθεί ότι η διαχείριση των δανείων σε καθυστέρηση έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις την τελευταία διετία. Μόνο το 2010 οι τράπεζες ρύθμισαν 250.000 δάνεια νοικοκυριών και 50.000 μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ενώ το ύψος των οφειλών των φυσικών προσώπων που έχουν ρυθμιστεί υπερβαίνει τα 4 δισ. ευρώ, μέσα από προγράμματα για συγκεκριμένες κατηγορίες δανειοληπτών, όπως οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι άνεργοι.
Πληθαίνουν τα κόκκινα δάνεια
Σύμφωνα με τα στοιχεία εννεαμήνου των τραπεζών, τα στεγαστικά δάνεια σε καθυστέρηση διαμορφώθηκαν στο 9,7% από 7,4% στο τέλος Δεκεμβρίου του 2009, τα καταναλωτικά στο 18,4% από 13,8% και τα επιχειρηματικά στο 8,5% από 6,7% στις 31/12/2009.
ΤτΕ: Να είστε σε διαρκή εγρήγορση
Δραστικό περιορισμό των λειτουργικών δαπανών, αναζήτηση εναλλακτικών πηγών ρευστότητας, αλλά και έμμεση προτροπή για συγχωνεύσεις περιελάμβαναν οι συστάσεις του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργου Προβόπουλου προς τις τράπεζες.
Στην έκθεσή του για τη νομισματική πολιτική εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την σημαντική επιδείνωση των επισφαλειών στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι η σημαντική επιδείνωση της χρηματοοικονομικής κατάστασης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών αναπόφευκτα επηρεάζει δυσμενώς την ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου των τραπεζών με αποτέλεσμα τα δάνεια σε καθυστέρηση να έχουν φτάσει το 10% του συνόλου των δανείων από 7,7% τον Δεκέμβριο του 2009.
Ο κεντρικός τραπεζίτης ζητά διαρκή εγρήγορση από τις τράπεζες, ενώ χαρακτηρίζει θετικό γεγονός το ποσοστό κάλυψης των δανείων σε καθυστέρηση από προβλέψεις. Ωστόσο εφιστά την προσοχή για περαιτέρω αύξηση των προβλέψεων προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο αυξημένος πιστωτικός κίνδυνος. Στην έκθεση η ΤτΕ εστιάζει και στο θέμα της ρευστότητας των τραπεζών, ζητώντας να λάβουν υπόψη τους τις νέες συνθήκες ρευστότητας που θα προκύψουν από τη σταδιακή ανάκληση των μη συμβατικών μέτρων στήριξης της ΕΚΤ, την επίπτωση στην αξία του διαθέσιμου ενεχύρου από τις επαπειλούμενες περαιτέρω υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, καθώς και τον αυξημένο ανταγωνισμό κυβερνήσεων, τραπεζών και επιχειρήσεων για άντληση κεφαλαίων.
Γίνεται επίσης ειδική μνεία στις επιτυχημένες προσπάθειες εξεύρεσης εναλλακτικών πηγών ρευστότητας από την Εθνική και την Eurobank, ενώ αναφέρεται ότι και άλλες τράπεζες προτίθενται να προχωρήσουν σε ανάλογες κινήσεις τους πρώτους μήνες του 2011. Από πλευράς κεφαλαιακής επάρκειας, παρά τις επιτυχημένες προσπάθειες των τραπεζών, ο κ. Προβόπουλος τονίζει ότι επιβάλλεται να είναι προσεκτικές όσον αφορά το επιθυμητό επίπεδο της κεφαλαιακής τους βάσης και τον τρόπο χρήσης των κεφαλαίων τους. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι οι παράγοντες που επηρέασαν αρνητικά το ελληνικό τραπεζικό σύστημα το 2010 θα συνεχίσουν να το επηρεάζουν και το 2011. Στο περιβάλλον αυτό, η ΤτΕ θεωρεί ότι η αναδιάταξη του τραπεζικού συστήματος κρίνεται επιβεβλημένη και αναπόφευκτη.
Τέλος, σε ό,τι αφορά την πιστωτική επέκταση προς τον ιδιωτικό τομέα, αυτή αναμένεται να σημειώσει μηδενικούς ή αρνητικούς ρυθμούς μεταβολής κατά το 2011, σύμφωνα με στοιχεία.
Νέες εγγυήσεις και προετοιμασία απόσυρσης της ΕΚΤ
Το τέταρτο στη σειρά πακέτο εγγυήσεων, ύψους αυτή τη φορά 30 δις. ευρώ, αποφάσισε να χορηγήσει η κυβέρνηση στις τράπεζες, ανεβάζοντας τη συνολική βοήθεια την τελευταία διετία στα 98 δισ. ευρώ. Το νέο πακέτο εγγυήσεων δίδεται προς τις τράπεζες με στόχο και αυτή τη φορά να χρηματοδοτήσουν την οικονομία, κάτι που δεν επετεύχθη ούτε με το πακέτο Αλογοσκούφη ύψους 28 δισ. ευρώ, ούτε με τα δύο που ακολούθησαν ύψους 15 και 25 δισ. ευρώ.
Το νέο επικαιροποιημένο μνημόνιο εστιάζει ακόμα στην προετοιμασία του τραπεζικού συστήματος ενόψει της σταδιακής απόσυρσης των μέτρων διευκόλυνσης της ρευστότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων της Ευρωζώνης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Οι ελληνικές τράπεζες είναι οι πρώτες που θα βρεθούν αντιμέτωπες με τους νέους όρους και προϋποθέσεις που θέτει η ΕΚΤ, αφού είναι οι περισσότερο εξαρτημένες απ' αυτήν. Εκτιμάται ότι έχουν ήδη δανειστεί από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα το ιλιγγιώδες ποσό των 95 δισ. ευρώ, χρησιμοποιώντας ως ενέχυρο κυρίως τίτλους του ελληνικού δημοσίου και άλλα χρεόγραφα.
Για την απεξάρτηση από την ΕΚΤ, το μνημόνιο θα προβλέπει τη σύνταξη μεσοπρόθεσμων σχεδίων από όλες τις τράπεζες, με άξονες τη μείωση του λειτουργικού κόστους και την εξεύρεση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης. Τα σχέδια μείωσης του λειτουργικού κόστους θα πρέπει να εστιάζουν εκτός των άλλων και στην περικοπή του μισθολογικού κόστους, εξέλιξη που ερμηνεύεται ως σήμα για μειώσεις μισθών, αλλά και για απολύσεις προσωπικού.
Στο επικαιροποιημένο μνημόνιο γίνεται λόγος και για τη στήριξη πρωτοβουλιών για την αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος, ενώ τονίζεται για μια ακόμα φορά αόριστα ότι προχωρεί εντός των επόμενων μηνών η αναδιάρθρωση της ΑΤΕ και ο διαχωρισμός του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.
isotimia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου