Η οικονομική κρίση εν έτει 2011 έχει περάσει πλέον στην πραγματική οικονομία χωρών σε παγκόσμιο επίπεδο, κάνοντας πολλούς αναλυτές να χτυπήσουν «καμπανάκι» για την κρίση χρέους που ταλανίζει ακόμα και οικονομικούς κολοσσούς όπως οι ΗΠΑ , η Ιαπωνία και η Ευρώπη. Τα στοιχεία που έρχονται καθημερινά στο φως δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά , ταρακουνώντας όχι μόνο τις παγκόσμιες χρηματαγορές, που ένιωσαν πρώτες πρώτες την κρίση, άλλα την ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων που βλέπουν τα δεδομένα να μεταβάλλονται δραματικά σε σχέση με την εργασία, με τους μισθούς και με κεκτημένα που ισχύουν τα τελευταία χρόνια.Ασφαλώς και θα πρέπει να βάλει σε σκέψεις τους παγκόσμιους οικονομικούς
φωστήρες αυτού του πλανήτη γιατί το οικονομικό μοντέλο που ακολουθήθηκε τα τελευταία χρόνια έχτισε μια οικονομία σε μη στέρεες βάσεις που αποδείχθηκε πόσο κοντά μπορεί να βρεθεί στην κατάρρευση «εν μια νυκτί». Η διόγκωση του χρέους σε παγκόσμιο επίπεδο , η ανεξέλεγκτη δράση της αγοράς χωρίς κανένα έλεγχο που εξέθρεψε και εξακολουθεί να εκτρέφει golden boys και κερδοσκόπους , ο υπέρμετρος δανεισμός σε συνδυασμό με την υπέρμετρη κατανάλωση και η έλλειψη μακροχρόνιων σχεδίων που οδηγούν σε πραγματική ανάπτυξη είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που βυθίζουν σε ύφεση το παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα.
Η Ευρώπη βρίσκεται πιο έντονα από ποτέ στο κάδρο της κρίσης με τους ηγέτες της Ευρωζώνης να βρίσκονται σε ένα διαρκές παζάρι για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την πίεση των αγορών. Το σύμφωνο ανταγωνιστικότητας και το ευρωπαϊκό κουστούμι που ράβουν οι Γερμανοί για την Ευρώπη προβλέπουν αυστηρούς όρους όπως φρένο χρέους για τις χώρες μέλη της Ευρωζώνης και ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και για τους 17 της οικονομικής ζώνης της ΕΕ. Για την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη έχουν χυθεί τόνοι μελάνης τους τελευταίους μήνες. Μεγάλα όμως προβλήματα φαίνεται να αντιμετωπίζουν και άλλοι δύο μεγάλοι «γίγαντες» της παγκόσμιας οικονομίας, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία.
ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ βρίσκονται σε κρίσιμο σταυροδρόμι με την κυβέρνηση Ομπάμα να δέχεται καθημερινά τα πυρά για την αδυναμία της κυβέρνησης του να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την κρίση που χτυπά την πιο ισχυρή οικονομία παγκοσμίως. Τα στοιχεία για την οικονομία των ΗΠΑ είναι χαρακτηριστικά της κατάστασης της χώρας που επηρεάζει με την πολιτική της ολόκληρο τον κόσμο σε οικονομικό και γεωπολιτικό επίπεδο.
Το 2010 το έλλειμμα στις ΗΠΑ έφτασε συνολικά το 1,294 τρισ. δολάρια, ποσό που είναι μικρότερο μόνο από το έλλειμμα του 2009, το οποίο ήταν 1,416 τρισ. δολάρια, όταν δηλαδή ξέσπασε η κρίση και άρχισε να παρασέρνει οικονομικούς κολοσσούς όπως οι Lehman Brothers. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το έλλειμμα στις ΗΠΑ έχει φτάσει περίπου σε επίπεδα άνω του 8% του ΑΕΠ, όταν το 2007 ήταν μόλις στο 1% του αμερικάνικου ΑΕΠ.
Πάντως αυτό που φαίνεται να απασχολεί περισσότερο τους Αμερικάνους είναι το μεγάλο χρέος , οδηγώντας το νυν υπουργό Οικονομικών Τίμοθι Γκάιτνερ να παρακαλάει το Κογκρέσο να αυξήσει το αντίστοιχο πλαφόν που προβλέπεται για να μην κηρύξουν οι ΗΠΑ «στάση πληρωμών». Ήδη πέρυσι τον Φεβρουάριο το πρωτογενές δημόσιο χρέος των ΗΠΑ είχε διαμορφωθεί στα 14.2 τρισ.. δολάρια (ενώ το σωρευτικό έχει ξεπεράσει, πλέον, τα 11 τρισ. δολάρια), ενώ αναμένεται να φτάσει στα ανώτατα επίπεδα του την άνοιξη του 2011 , γεγονός που πυροδοτεί μεγάλες κόντρες μεταξύ των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικάνων.
Η αύξηση είναι πολλή μεγάλη αν αναλογιστεί κανείς ότι το 2007, το δημόσιο χρέος κυμαίνονταν στα επίπεδα των 4,34 τρισ. δολαρίων και αποδίδεται κυρίως στα μέτρα διάσωσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος και εξόδου της χώρας από την ύφεση.
Μέσα σε όλα αυτά η Moodys βάζει για πρώτη φορά στο κάδρο και τις ΗΠΑ απειλώντας – όχι πάντως με άμεση- υποβάθμιση της πιστοληπτικής της αξιολόγηση Aaa, καθώς όπως τονίζει οι ΗΠΑ διαθέτουν τον ταχύτερα αυξανόμενο λόγο χρέους προς έσοδα μεταξύ όλων των χωρών της κατηγορίας Aaa. Για τις ΗΠΑ αυτό βρίσκεται στο 426%, υπερδιπλάσιο από αυτό της Γερμανίας, της Γαλλίας και του Ην. Βασιλείου και υπερτετραπλάσιο αυτού της Αυστραλίας, της Σουηδίας και της Δανίας.
Αμφιβολίες όμως εκφράζει και το ΔΝΤ για το κατά πόσο η Αμερική είναι ικανή να ελέγξει το χρέος της και να αποτρέψει το βύθισμα των ομολόγων της, λόγω των πιέσεων των αγορών. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που εξηγούν αυτή την κατάσταση. H αλήθεια είναι ότι η Αμερική δεν φαίνεται να μπορεί να ελέγξει πλέον επαρκώς αυτό που δημιούργησε.
Η αμερικάνικη οικονομία τόσο σε κεντρικό οσο και σε επιχειρηματικό επίπεδο έχει διδάξει στους Αμερικάνους να αποταμιεύουν πολύ λίγα, να ξεπουλούν τα υπάρχοντα περιουσιακά τους στοιχεία για να χρηματοδοτήσουν ένα εμπορικό έλλειμμα που τους επιτρέπει να καταναλώνουν περισσότερο από όσο παράγουν. Οι Αμερικάνοι δηλαδή αντί να επενδύουν στο μέλλον , δανείζονται από αυτό για να μεγιστοποιήσουν την κατανάλωση τους και να πετύχουν μέγιστες αποδόσεις βραχυπρόθεσμα.
Το μοντέλο του «δανείζόμαι» για να επενδύσω και η επένδυση να μου αποφέρει περισσότερα από το τόκο που θα πληρώσω πετυχαίνει όταν η πραγματική οικονομία δημιουργεί αυτές τις ευκαιρίες , κάτι που φαίνεται να ξέχασε η Αμερική τα τελευταία χρόνια.
Βέβαια οι τονωτικές ενέσεις από την Fed και η δυνατότητα των ΗΠΑ να χρηματοδοτούν σχετικά φθηνά ακόμα το χρέος τους με αντίστοιχες εκδόσεις ομολόγων με χαμηλά επιτόκια δανεισμού, ανακουφίζουν την αμερικάνικη οικονομία στα χαρτιά αλλά δεν ανακουφίζουν τους πολίτες που ψάχνουν να βρουν μια δουλειά, καθώς η ανεργία στις ΗΠΑ χτυπάει κόκκινο φτάνοντας σε επίπεδα άνω του 9%, ενώ η ανάπτυξη παραμένει στα επίπεδα του 3%, όπως καταγράφηκε το τέταρτο τρίμηνο.
Ιαπωνία
Η Ιαπωνία είναι η δεύτερη παγκόσμια δύναμη που έχει μπει σε αντίστοιχους μπελάδες χρέους και βεβαίως στο μάτι των αγορών. Με το δημόσιο χρέος της να φτάνει σε επίπεδα 200% του ΑΕΠ , προκαλούνται ερωτηματικά σχετικά με το πόσο είναι ικανή να το ελέγξει αποτελεσματικά, με το ΔΝΤ να εκφράζει και στην συγκεκριμένη περίπτωση τις ανησυχίες του.
Οι οίκοι αξιολόγησης χτύπησαν και σε αυτή την περίπτωση με την Standard and Poors να υποβαθμίζει την πιστοληπτική μακροπρόθεσμη ικανότητα της Ιαπωνίας στο επίπεδο ΑΑ-, εκτιμώντας ότι η χρηματοοικονομική κατάσταση της υπερχρεωμένης αυτής χώρας θα επιδεινωθεί. Αλλά και η Moody’s προειδοποίησε την Ιαπωνία για αρνητική επίδραση στην πιστοληπτική της αξιολόγηση, σε περίπτωση που η κυβέρνηση της χώρας δεν προχωρήσει στη λήψη αποτελεσματικών μέτρων για τη μείωση του δημοσίου χρέους.
Όπως τονίζει ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Ναογιούκι Σινοχάρα. το τεράστιο χρέος και το έλλειμμα του προϋπολογισμού της Ιαπωνίας "δεν είναι διαχειρίσιμα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα".
Και στην συγκεκριμένη περίπτωση το πρόβλημα οφείλεται στην ανεμική ανάπτυξη για τα δεδομένα της Ιαπωνίας , η οποία σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κεντρικής Τράπεζας της δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 2% τα επόμενα δύο χρόνια. Επίσης η Ιαπωνία χρειάζεται αλλαγές και κεντρική πολιτική κατεύθυνση σύμφωνα με Ιάπωνες εκτιμητές για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τα δημοσιονομικά της προβλήματα..
Αξίζει να σημειωθεί πάντως πως παρά τις ομοιότητες στα προβλήματα και των δύο οικονομικών κολοσσών , υπάρχουν και βασικές διαφορές που εστιάζονται κυρίως στην διαφορετική προσέγγιση όσον αφορά την κατανάλωση, στην διαφορετική προσέγγιση όσον αφορά την αποταμίευση και στην διαφορετική προσέγγιση όσον αφορά το ύψος των χρημάτων που επενδύονται , με τους Ιάπωνες να αποταμιεύουν ένα μεγάλο μέρος του εισοδήματος τους σε αντίθεση με τους Αμερικάνους και να επενδύουν με μακροπρόθεσμο στόχο μεγαλύτερα ποσοστά από τα χρήματα που δανείζονται.
Επίσης βασικές διαφορές διέπουν τόσο το Αμερικάνικο όσο και το Ιαπωνικό στυλ Μάνατζμεντ με Ιαπωνικές εταιρείες κολοσούς (π.χ Toyota) να αυξάνουν τα κέρδη τους παρά την κρίση βασιζόμενες στην διεθνή εξάπλωση τους και να επικρατούν σε αγορές εκτός της Ιαπωνίας.
Εν κατακλείδι
Οι εξελίξεις σε οικονομικό επίπεδο παγκοσμίως είναι ραγδαίες με τις παραδοσιακά οικονομικές μεγάλες δυνάμεις να βρίσκονται σε νευρική κρίση, «αιχμάλωτες» των αγορών και αδύναμες να χαράξουν σαφείς πολιτικές ανάπτυξης. Τα δεδομένα αλλάζουν και η είσοδος της Κίνας στο οικονομικό παιχνίδι δημιουργεί νέες πιέσεις τόσο για τους γείτονες Ιάπωνες όσο και για τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
newscode.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου