Ερχονται τα «εκπτωτικά χωριά» και το «ανοικτόν» τις Κυριακές

Οι αλλαγές στο εμπόριο -κι όχι μόνο λόγω Μπολκενστάιν ή Μνημονίου- θα είναι σαρωτικές. Ίσως το φθινόπωρο, ή λίγο αργότερα, να δούμε την αγορά της Αθήνας να λειτουργεί και τις Κυριακές, με τη μέθοδο της μετατροπής του συνόλου του δήμου Αθηναίων σε τουριστική περιοχή. Οι περιορισμοί στη δημιουργία μεγάλων εμπορικών κέντρων και εκπτωτικών χωριών θα καταπέσουν, τα σούπερ μάρκετ θα αποκτήσουν τη δυνατότητα να λειτουργήσουν πρατήρια καυσίμων, στις λαϊκές αγορές θα μπορούν να δραστηριοποιούνται κανονικά και με το νόμο και αλλοδαποί, και αυτές είναι ορισμένες μόνο από τις αλλαγές που έρχονται και ήδη έχουν ανάψει φωτιές στον εμπορικό κόσμο.
Την Κυριακή
Το κλίμα στην αγορά «ζεστάθηκε» πριν από τα Χριστούγεννα, όταν ο Εμπορικός Σύλλογος της Αθήνας έθεσε θέμα λειτουργίας των καταστημάτων και δεύτερη Κυριακή την περίοδο των
εορτών. Και τα μεν καταστήματα δεν λειτούργησαν, με δικαστική απόφαση, αλλά ήδη το θέμα της Κυριακής τέθηκε για άλλη μία φορά επί τάπητος, διχάζοντας τον εμπορικό κόσμο και αναδεικνύοντας τις δύο σημαντικότερες αντιθέσεις που συνθέτουν την πραγματικότητα σήμερα στο ελληνικό εμπόριο:

• Περιφέρεια εναντίον κέντρου.
• Μικροί έμποροι κατά μεγάλων εμπορικών επιχειρήσεων.

Αμέσως μετά τις γιορτές, η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ) ανέλαβε πρωτοβουλία να φέρει όλους τους εκπρόσωπους του εμπορίου στο ίδιο τραπέζι, σε μία προσπάθεια να καθορίσουν οι ίδιοι τους όρους του παιχνιδιού, ενόψει των αλλαγών που άρχισαν ήδη να διαγράφονται ξεκάθαρα στον ορίζοντα. Ο μεγάλος κίνδυνος προέρχεται, κατά την ΕΣΕΕ, από τις ασάφειες του Καλλικράτη, που μπορούν να έχουν σε θέματα αιχμής για το εμπόριο, όπως είναι το ωράριο, η αργία της Κυριακής, η εγκατάσταση και λειτουργία υπερκαταστημάτων και αλλοδαπών επιχειρήσεων, το παραεμπόριο. Η νομαρχία Κυκλάδων άνοιξε, πιθανότατα, τον ασκό του Αιόλου, επιτρέποντας το δοκιμαστικό άνοιγμα των καταστημάτων σε πολλά νησιά όλες τις Κυριακές το πρώτο τρίμηνο του 2011.
Λειτουργία
Ο Εμπορικός Σύλλογος της Αθήνας από την άλλη τάσσεται υπέρ του ανοίγματος των καταστημάτων στην πρωτεύουσα, με τη μέθοδο της κήρυξής της σε τουριστική περιοχή. Όπως χαρακτηριστικά τονίζουν στελέχη του Συλλόγου, επιθυμούν να μετατραπεί η Αθήνα σε ένα ανοιχτό Mall, όπου οι πολίτες θα μπορούν με ασφάλεια να περνούν ευχάριστες ώρες, ενισχύοντας ταυτόχρονα και τον τζίρο των καταστημάτων. Βέβαια, αυτή η προοπτική κάθε άλλο παρά αντιμετωπίζεται θετικά από τους συλλόγους των περιφερειακών δήμων του Λεκανοπεδίου, που μιλούν για αθέμιτο ανταγωνισμό και κίνδυνο αφανισμού χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
«Πρέπει να τεθούν δικλίδες ασφαλείας, να αποφευχθούν εκπλήξεις και αιφνιδιασμοί στο μέλλον», τονίζει ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Β. Κορκίδης, τονίζοντας, παράλληλα, ότι «εφόσον υπάρχουν ανάγκες για λειτουργική προσαρμογή του ωραρίου σε ορισμένες περιοχές και ενόψει των συνθηκών, να επισημανθούν πρώτα και ολοκληρωμένα από τον εμπορικό κόσμο, παρά να συρόμαστε πίσω από τις εξελίξεις με πρόσχημα το Μνημόνιο, την Οδηγία Μπολκενστάιν και τις αυθαίρετες αποφάσεις της καλλικρατικής τοπικής αυτοδιοίκησης».
Προτάσεις
Στο πλαίσιο της προσαρμογής της αγοράς ώστε να είναι πιο λειτουργική, η ΕΣΕΕ προτείνει μεταξύ άλλων:

• Να ανοίγουν τα καταστήματα τρεις Κυριακές το χρόνο, αντί της μίας που ισχύει σήμερα: Δύο το Δεκέμβριο και μία πριν το Πάσχα. Ταυτόχρονα, δηλώνει ότι η κυριακάτικη αργία παραμένει αδιαπραγμάτευτη.
• Να προσαρμοστεί το ωράριο των καταστημάτων τις καθημερινές σε πιο λειτουργικό πλαίσιο. Π.χ., σε ορισμένες περιοχές τα καταστήματα θα μπορούν να ανοίγουν δύο ώρες αργότερα (στις 11 π.μ.) και να λειτουργούν με συνεχές ωράριο όλες τις ημέρες της εβδομάδας. Το γενικό πλαίσιο λειτουργίας των καταστημάτων παραμένει αμετάβλητο (9 π.μ. - 9 μ.μ.).
• Να αρχίζουν οι εκπτώσεις την πρώτη εργάσιμη ημέρα του Ιανουαρίου, δηλαδή αμέσως μετά τις γιορτές, και να διαρκούν δύο μήνες, μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου.
• Να καθιερωθούν τέσσερις περίοδοι προσφορών το χρόνο, στο τέλος κάθε εποχής.

Οι προτάσεις αυτές έχουν τεθεί στο τραπέζι του διαλόγου με τους άλλους φορείς του εμπορίου και όπως διαβεβαιώνει η διοίκηση της ΕΣΕΕ δεν πρόκειται να τις υποβάλει στην κυβέρνηση προτού υποβληθούν σε εξαντλητικό διάλογο με τις ομοσπονδίες και τους εμπορικούς συλλόγους σε όλη τη χώρα. Ο διάλογος άρχισε την προηγούμενη εβδομάδα, αλλά από την πρώτη στιγμή διαφάνηκαν οι έντονες αντιθέσεις που διχάζουν τον εμπορικό κόσμο. Πιο συγκεκριμένα:

• Η ΓΣΕΒΕΕ δεν φαίνεται πρόθυμη να συναινέσει σε διεύρυνση του ωραρίου, εκτιμώντας -όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο πρόεδρός της, Δ. Ασημακόπουλος- ότι «από τους καταναλωτές λείπουν τα χρήματα και όχι οι ώρες για να κάνουν βόλτες στην αγορά».
• Οι εμποροϋπάλληλοι απορρίπτουν τη λειτουργία των καταστημάτων και άλλες Κυριακές, θεωρώντας ότι κάτι τέτοιο θα αποτελέσει την «κερκόπορτα» για την κατάργηση της αργίας της Κυριακής.
• Οι εκπρόσωποι του ΣΕΛΠΕ αποφεύγουν να τοποθετηθούν δημόσια, «καλοβλέποντας» κάθε διεύρυνση του ωραρίου και ιδιαίτερα κάποιες Κυριακές το χρόνο.

Ερευνα
Η ΕΣΕΕ άρχισε ήδη πανελλαδική έρευνα στις Ομοσπονδίες μέλη της και τους εμπορικούς συλλόγους, με σκοπό τη διαμόρφωση και διατύπωση μιας ολοκληρωμένης τελικής πρότασης για τις αλλαγές στο πλαίσιο λειτουργίας της ελληνικής αγοράς, που θα διαρκέσει μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου.
Kινδύνους για τον ανταγωνισμό επισημαίνει η ΕΣΕΕ
Απελευθέρωση της αγοράς
Ο μεγάλος κίνδυνος, κατά την ΕΣΕΕ, είναι το ότι το εμπόριο συμπεριλήφθηκε από το Μνημόνιο στα κλειστά επαγγέλματα. Αυτό, κατά τη Συνομοσπονδία ενέχει κινδύνους άνισου ανταγωνισμού με τη δημιουργία υπερκαταστημάτων και εκπτωτικών χωριών, την πλήρη απελευθέρωση του ωραρίου και κυρίως την κατάργηση της Κυριακής ως αργίας. Σύμφωνα με την Οδηγία Μπόλκενσταϊν, που θα πρέπει να εφαρμοστούν ώστε να «απελευθερωθεί» η αγορά:
Αίρονται οι πληθυσμιακοί, γεωγραφικοί και νομοθετικοί περιορισμοί για τη δημιουργία καταστημάτων μεγάλου μεγέθους και εμπορικών κέντρων.
Τίθενται υπό αναθεώρηση οι όροι που διέπουν τη χορήγηση αδειών εγκατάστασης επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου με βάση τον αριθμό των υφιστάμενων επιχειρήσεων και τον πληθυσμό της περιοχής, οικονομοτεχνικές, κυκλοφοριακές και μελέτες κοινωνικών επιπτώσεων.
Σε ό,τι αφορά τις λαϊκές αγορές, καταργείται η προϋπόθεση ο κάτοχος άδειας να είναι μόνιμος κάτοικος της Ελλάδας, ενώ υπό αναθεώρηση τίθενται μια σειρά όροι όπως: γεωγραφικοί περιορισμοί στις άδειες (κάτι παρόμοιο με τους δικηγόρους), 9 στις 10 άδειες αφορούν αγροτικά προϊόντα, κοινωνικά κριτήρια στη χορήγηση αδειών κ.λπ.
Αίρονται όλοι οι περιορισμοί για την ίδρυση πρατηρίων καυσίμων, και ανοίγει έτσι η αγορά στα σούπερ μάρκετ.
Άδεια πλανόδιου πωλητή θα δίνεται και σε αλλοδαπούς, ενώ καταργείται η διάταξη που απαγορεύει το πλανόδιο εμπόριο σε πόλεις μικρότερες των 20.000 κατοίκων.
Επιπλέον, σύμφωνα με το νέο πλαίσιο «Καλλικράτης», περνάει στις αρμοδιότητες του δημοτικού συμβουλίου ο καθορισμός χρονικών ορίων λειτουργίας καταστημάτων και επιχειρήσεων, ενώ η παράταση του πλαισίου λειτουργίας των καταστημάτων (μετά τις 9μ.μ.) είναι αρμοδιότητας του Περιφερειακού Συμβουλίου. Επίσης, το Περιφερειακό Συμβούλιο θα αποφασίζει για τις εξαιρέσεις της αργίας της Κυριακής.
πηγή